İstatistiklerle Aile, 2013

Türkiye İstatistik Kurumu, 2012 yılından itibaren özel günlerde günün önemine atfen özel yayın ya da haber bülteni yayımlamaya başlamıştır. Bu kapsamda, 2014 yılında 12-18 Mayıs olarak belirlenen Aile Haftası'na özel olarak bu haber bülteni hazırlanmıştır. Haber bülteninde, ülkemizdeki aile yapısını ortaya koyan temel istatistiklere yer verilmiştir.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 15 Mayıs günü, 1994 yılından itibaren Uluslararası Aile Günü (International Day of Families) olarak kutlanmaktadır. Her yıl ailenin korunması ve güçlendirilmesi amacıyla bu güne özel belli temalara dikkat çekilmektedir.

Uluslararası Aile Günü'nün bu yılki teması, “Güçlü Aile, Güçlü Toplum” dur.

Hanehalklarının %8,6'sını tek kişilik, %13,5'ini ise geniş aileler oluşturdu

Hanehalklarının 2011 yılındaki yapısı incelendiğinde; toplam hanehalkı sayısının 19 658 387, tek kişilik hane oranının %7,9, tek ebeveynli hane oranının ise %7,8 olduğu görüldü. Hanehalklarının 2012 yılındaki yapısında ise; toplam hanehalkı sayısı 20 220 578'e, tek kişilik hanelerin oranı %8,6'ya, tek ebeveynli hanelerin oranı ise %8,1'e yükseldi. Hanehalklarının %54'ünü çocuklu çiftlerden oluşan haneler, %15,8'ini çocuksuz çiftlerden oluşan haneler ve %13,5'ini üç kuşağı içeren geniş haneler oluşturdu.

Tek ebeveynli hanelerde ebeveyni anne olan hane oranı %84,9 oldu

Tek ebeveynli hanelerdeki ebeveynlerin cinsiyete göre dağılımı incelendiğinde; 2011 yılında tek ebeveyni anne olan hanelerin oranı %85,7 iken bu oran 2012 yılında %84,9 oldu. Tek ebeveyni baba olan hanelerin oranı ise 2011 yılında %14,3 iken 2012 yılında %15,1'e yükseldi.

Boşanmaların %40,3'ü evliliğin ilk beş yılı içinde gerçekleşti

Ülkemizde 2013 yılında meydana gelen boşanmaların %40,3'ü evliliğin ilk 5 yılında, %21,5'i ise evliliğin 6-10 yılı içinde gerçekleşti.

İki yetişkin ve iki çocuklu hanehalklarının %15,2'si yoksulluk sınırının altında

Tek kişilik hanehalklarının %13,4'ü, tek ebeveynli ve en az bir çocuğu olan hanehalklarının ise %30,4'ü 2012 yılında yoksulluk sınırının altında yaşadı. Bağımlı çocuğu olan hanelerin yoksulluk oranının, bağımlı çocuğu olmayan hanelerin yoksulluk oranının 3,5 kat fazla olduğu görüldü. Tek başına yaşayıp 65 ve daha yukarı yaşta olan kişilerin yoksulluk oranı ise 2008 yılında %10,5 iken 2012 yılında %20,5'e yükseldi.

En fazla koruyucu aile İzmir ilinde

Türkiye genelinde mevcut koruyucu aile sayısı 2 973'tür. İllere göre koruyucu aile sayısı incelendiğinde en fazla koruyucu ailenin 299 koruyucu aile ile İzmir'de olduğu görüldü. İzmir'i 292 koruyucu aile ile İstanbul, 168 koruyucu aile ile Ankara, 142 koruyucu aile ile Kayseri ve 107 koruyucu aile ile Bursa takip etti.

Hanehalkları en fazla barınma ve kiralamaya harcama yaptı

Tüketim amacına göre hanehalkı nihai harcamaları incelendiğinde; 2012 yılında en fazla harcamanın %25,8 ile barınma ve kiralamaya, %23,8 ile gıda, alkollü/alkolsüz içki, sigara ve tütüne ve %21,1 oranında ulaşım ve iletişime yapıldığı görüldü. Hanehalkı harcamalarının en azı ise; %1,8 ile sağlık hizmetlerine, %2,3 ile eğitim hizmetlerine ve %3,2 eğlence ve kültür hizmetlerine yapıldı.

Toplumda itibarlı olmayı sağlayan en önemli neden düzgün aile yaşamı

Yaşam Memnuniyeti Araştırması'nın 2013 yılı sonuçlarına göre; toplumda itibarlı olmayı sağlayan nedenler arasında düzgün aile yaşamını birinci derecede önemli olarak belirtenlerin oranı %45,6 iken ahlaklı yaşamı birinci derecede önemli olarak belirtenlerin oranı %27,9 oldu. Toplumda itibarlı olmayı sağlayan nedenler arasında parayı birinci derecede önemli olarak belirtenlerin oranı ise %9,5 oldu.

Gençlerin %50,1'i çevresindekilerin aile yaşam biçimlerine önem vermekte

Yetişkinlerin %52,1'i çevresindeki insanların aile yaşam biçimlerinin kendileri için önemli olduğunu belirtirken bu oranın gençlerde %50,1, yaşlılarda ise %44 olduğu görüldü.

Çevresindeki kişilerin aile yaşam biçimlerinin kendileri için önemli olduğunu belirtenlerin oranı illere göre incelendiğinde; bu oranın en yüksek olduğu il %71,6 ile Bitlis oldu. Bitlis ilini %71,5 ile Hakkari, %68,9 ile Tokat izledi. Çevresindeki kişilerin aile yaşam biçimlerinin kendileri için önemli olduğunu belirtenlerin oranının en düşük olduğu il ise %13,3 ile Şırnak oldu. Şırnak ilini %24,2 ile Balıkesir, %26,8 ile Manisa izledi.

Akrabalık ilişkilerinden memnuniyetin yaşlılarda daha yüksek olduğu görüldü

Akraba ilişkilerinden duyulan memnuniyet düzeyi yaş gruplarına göre incelendiğinde; 2013 yılında gençlerin %83,4'ünün akraba ilişkilerinden memnun olduğu görüldü. Yaş grupları büyüdükçe akraba ilişkilerinden duyulan memnuniyet oranının arttığı, yetişkinlerde bu oranın %84,9 yaşlılarda ise %90,5 olduğu gözlendi. Tüm yaş gruplarında kadınların akraba ilişkilerinden duydukları memnuniyet oranının erkeklerin memnuniyet oranından daha fazla olduğu görüldü.

Akraba ilişkilerinden duyulan memnuniyet düzeyi illere göre incelendiğinde; memnuniyet oranının en yüksek olduğu il %96 ile Sinop oldu. Sinop ilini %95,1 ile Uşak, %94,5 ile Artvin izledi. Akraba ilişkilerinden duyulan memnuniyet oranının en düşük olduğu il ise %77,6 ile Antalya oldu. Antalya'yı %79,4 ile Kayseri ve Kocaeli, %81,4 ile Adana ve Adıyaman illeri izledi.

Ülkemizde hanehalklarının %8,6'sını tek kişilik, %13,5'ini ise geniş aileler oluşturdu.

Kocaeli'de, çevresindeki insanların aile yaşam biçimlerinin kendileri için önemli olduğunu belirtenlerin oranı %58,6'dır.

Sakarya'da, çevresindeki insanların aile yaşam biçimlerinin kendileri için önemli olduğunu belirtenlerin oranı %46,8'dir.

Düzce'de, çevresindeki insanların aile yaşam biçimlerinin kendileri için önemli olduğunu belirtenlerin oranı %49,1'dir.

Bolu'da, çevresindeki insanların aile yaşam biçimlerinin kendileri için önemli olduğunu belirtenlerin oranı %41,9'dur.

Yalova'da, çevresindeki insanların aile yaşam biçimlerinin kendileri için önemli olduğunu belirtenlerin oranı %45,1'dir.

AÇIKLAMALAR

Toplumun temel değerlerinden olan aile, bireyin yaşamında çok önemli yer tutan beslenme, bakım, sevgi, duygusal gelişim, psikolojik gelişim, eğitim, kültürel değerleri kazanma, sağlıklı zeka gelişimini sürdürme gibi temel ihtiyaçların karşılandığı birincil yer ve çevredir.

Hanehalkı: Aralarında akrabalık bağı bulunsun ya da bulunmasın aynı konutta yaşayan bir veya birden fazla kişiden oluşan topluluktur.

Aile: Evlilik, kan bağı ve yasal yollarla birbirine bağlı, karşılıklı hak ve yükümlülüklerle bir arada yaşayan insan topluluğudur.

Bağımlı çocuk: 18 yaşından küçükler ile 18-24 yaş arasında olup ekonomik açıdan pasif ve ebeveynlerinden en az biri ile yaşayan kişidir.

Kaynak ; TÜİK