TOBB sanayi kapasite istatistiklerini açıkladı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), 2016 yılı 'Sanayi Kapasite Raporu İstatistikleri'ni açıkladı. 

Buna göre; 2015 yılında 72 bin 433 olan kapasite rapor sayısı, 2016 yılında yüzde 0,09 azalışla 72 bin 369'a geriledi.

Bu raporların ait olduğu üretim tesislerinin yüzde 37,82'sinde 1-9 arasında, yüzde 46,02'sinde 10-49 arasında, yüzde 7,87'sinde 50-99 arasında, yüzde 5,78'inde 100-249 arasında, yüzde 2,51'inde ise 250'den fazla kişi istihdam edildi.

2016 yılında sanayi kapasite raporuna sahip tesislerde toplam çalışan sayısı önceki yıla göre yüzde 1,59 artışla 2 milyon 994 bin 120 oldu. Bu tesislerde 2015 yılında toplam çalışan sayısı 2 milyon 947 bin 254 iken 2016 yılında yüzde 1,59 artışla 2 milyon 994 bin 120 olarak gerçekleşti. Toplam çalışanların yüzde 4,83'ü 1-9 çalışan bulunan tesislerde istihdam edilirken, yüzde 25,73'ü 10-49, yüzde 13,39'u 50-99, yüzde 21,44'ü 100-249, yüzde 34,61'i ise 250 ve daha fazla çalışanı bulunan tesislerde istihdam edildi.

KOBİ'nin payı geriledi

Geçerli raporlara göre istihdamın en fazla olduğu ilk beş il sırası ile İstanbul (658 bin 896), Bursa (264 bin 297), İzmir (197 bin 939), Kocaeli (186 bin 881) ve Ankara (161 bin 199) oldu. En az çalışan bulunan son beş il sırası ile Ardahan (261), Bayburt (322), Hakkâri (565),Tunceli (694), ve Iğdır (845) olurken, 2015-2016 döneminde KOBİ ölçeğindeki sanayi firmalarının istihdamdaki payı yüzde 65,93'ten yüzde 65,39'a gerilerken, büyük firmaların payı yüzde 34,07'den yüzde 34,61'e yükseldi. 2015 ile karşılaştırıldığında 2016'da sanayide en çok yeni istihdam üreten şehirler; Muş (yüzde 21,20), Tunceli (yüzde 15,47), Samsun (yüzde 11,39), Manisa (yüzde 10,93), Kütahya (yüzde 10,42) 2015 ile karşılaştırıldığında 2016'de sanayide istihdam azalışının en çok olduğu şehirler; Çanakkale (yüzde -33,98), Kars (yüzde -30,39), Ardahan (yüzde -24,57), Bitlis (yüzde -23,24), Hakkâri (yüzde -22,60) oldu. Bölgeler bazında en çok yeni sanayi istihdam artışı; Doğu Marmara (yüzde 4,44), Ege (yüzde 4,05) ve Orta Anadolu (yüzde 2,78) bölgelerinde gerçekleşti. Sanayi istihdam azalışının en yüksek olduğu bölgeler; Kuzeydoğu Anadolu (yüzde -7,76) , Ortadoğu Anadolu (yüzde -1,90), ve Batı Marmara (yüzde -0,92) oldu.

En çok mühendis Doğu Marmara'da

2016 sonu itibariyle sanayi tesislerinde en çok mühendis Doğu Marmara'da çalıştı. Doğu Marmara'da çalışan 29 bin 570 mühendise karşılık, İstanbul'da 21 bin 926, Batı Anadolu'da 20 bin 920, Ege'de 17 bin 361, Akdeniz'de 7 bin 608 mühendis sanayi tesislerinde istihdam edildi. Toplam çalışanların yüzde 3,95'ini mühendis, yüzde 4,22'sini teknisyen, yüzde 6,98'unu usta, yüzde 72,89'unu işçi, yüzde 11,02'ini idari personel ve yüzde 1,03'ünü diğer personel (geçici, mevsimlik vb.) oluşturdu.

2016 sonu itibariyle sanayi tesislerinde ortalama 41,37 kişi çalıştı. 2016'da sanayi tesislerindeki ölçek büyümesi devam etti. Sanayi tesislerinde ortalama çalışan sayısı 2013'de 38,92, 2014'de 39,59 iken, 2015'de 40,69 ve 2016'da 41,37'ye yükseldi. Sanayi tesisi başına en çok çalışanı olan il Zonguldak (99,91) oldu. Daha sonra sırası ile Kırklareli (87,05), Karaman (84,30), Tekirdağ (82,51) ve Kocaeli (77,93) illeri geldi.

Yüksek teknolojinin payı arttı

2015-2016 döneminde; yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 1,72'den yüzde 1,92'ye, orta-yüksek teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 21,76'dan yüzde 19,55'e, orta-düşük teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 31,92'den yüzde 33,94'e, düşük teknoloji kapsamındaki sanayi tesislerinin oranı yüzde 44,60 den yüzde 44,59'e şeklinde değişti. Sanayi'de teknolojik yapı orta-düşük teknoloji yoğun olarak 2016'da devam etti.

En çok kapasite raporu yüzde 11,69 oranında 'Gıda Ürünleri İmalatı' faaliyet grubunda düzenlendi. Daha sonra en çok kodlanan faaliyet grupları sırası ile 'Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç)' yüzde 11,18, 'Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı' yüzde 8,76, 'Tekstil ürünlerinin imalatı' yüzde 8,16, 'Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı' yüzde 7,42 oranlarında gerçekleşti.

En az kapasite raporu düzenlenen son beş faaliyet grubu ise 'Tütün ürünleri imalatı (yüzde 0,04)', 'Diğer hizmet faaliyetleri (yüzde 0,03)', 'Balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliği (yüzde 0,02)', 'Ham petrol ve doğal gaz çıkarımı (yüzde 0,01)' ve 'Ormancılık ile endüstriyel ve yakacak odun üretimi (yüzde 0,005)' olarak sıralandı.

En çok kapasite raporu düzenlenen ilk beş il sırası ile İstanbul (20 bin 146), Bursa (5 bin 4), Ankara (4 bin 780), İzmir (4 bin 524) ve Konya (2 bin 695) oldu. En az kapasite raporu düzenlenen son beş ile sırası ile Bayburt (24), Ardahan (27), Iğdır (44), Tunceli (49), ve Ağrı (50) oldu.

Geçerli olan kapasite raporlarına göre bin 415 kapasite raporu yüksek teknoloji ürünleri, 14 bin 427 kapasite raporu orta-yüksek teknoloji, 25 bin 53 kapasite raporu orta-düşük teknoloji ve 32 bin 919 kapasite raporu düşük teknoloji konusunda düzenlendi.

Yabancı sermayeli şirketler en çok Kocaeli'nde

2016 yılı sonu itibariyle bin 481 yabancı sermayeli firma kapasite raporu yaptırmış bulundu. Yabancı sermayeli firmaların üretim tesislerinin en çok olduğu il Kocaeli (235) oldu. Daha sonra sırası ile İzmir (208), İstanbul (201), Bursa (151) ve Tekirdağ (97) olurken, yabancı sermayeli firmaların kapasite raporu yaptırdıkları tesislerin faaliyet grubuna göre ilk beş sıralaması; 'Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizat hariç) (83)', 'Kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı (78)', 'Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı (76)', 'Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı (68)', 'Gıda ürünlerinin imalatı (65)' biçiminde oldu.
Yabancı sermayeli sanayi tesisleri sayısında 302 adetle Almanya ilk sırada yer aldı. Daha sonra sırası ile Hollanda (161), Fransa (129), İtalya (113), İspanya (88) geldi.

Kaynak; Dünya Gazetesi