6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun Yürürlüğe Girdi.

VERGİ SİRKÜLERİ

NO: 2016/84

KONU: 6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun Yürürlüğe Girdi.

6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun 19 Ağustos 2016 tarihli ve 29806 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

6736 sayılı Kanun’da; vergi ile sosyal güvenlik prim alacaklarının yeniden yapılandırılması, matrah artırımı, kayıt dışı faaliyetlerin kayıt altına alınması, vergi incelemesinde olan konuların dava yoluna gidilmeksizin çözümlenmesi ve Varlık Barışı düzenlemesine ilişkin hükümlere yer verilmektedir.

Bu sirkülerimizde, söz konusu Kanun’un; kesinleşmiş, kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklar, inceleme ve tarhiyat safhasında olan alacaklar ile pişmanlık veya kendiliğinden beyan ile ilgili düzenlemelerine yer verilmektedir.

Diğer düzenlemelere ilişkin sirkülerler ayrıca yayınlanacaktır.

A) GENEL AÇIKLAMALAR

1) Yeniden yapılandırma kapsamına giren alacaklar: 

• Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu, ÖTV, Damga ve Emlak Vergisi gibi Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergiler ile bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları (2016 yılı Temmuz ayında ödenmesi gereken gelir vergisi ikinci taksiti ve 2016 yılı için tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisi ikinci taksiti hariç) ve vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları (usulsüzlük, özel usulsüzlük).
• Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme zammı alacakları.
• Sosyal güvenlik primi, emeklilik keseneği, işsizlik sigortası primi, SGDP, isteğe bağlı sigorta primleri ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zamları,
• Askerlik Kanunu, Karayolları Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, Milletvekili Seçimi Kanunu, Karayolları Trafik Kanunu, Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun, Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun, Karayolu Taşıma Kanunu, Nüfus Hizmetleri Kanunu, Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun ve Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun gereğince verilen idari para cezaları,
• Belediyelerin idari para cezaları ile su, atık su, katı atık ücreti alacakları, büyükşehir belediyelerinin katı atık ücreti alacakları ile büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i alacaklar.

2) Kanun’un kapsadığı dönem

Yapılandırmaya konu olacak alacaklar esas itibarıyla 30/06/2016 tarihi dikkate alınarak belirlenmiştir. 2016 yılı Temmuz ayında ödenmesi gereken gelir vergisi ikinci taksiti ve 2016 yılı için tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisi ikinci taksiti Kanun kapsamı dışında tutulmuştur.

3) Kanun hükmünden yararlanma başvuru tarihleri

Kanun hükmünden yararlanmak için Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna (Ekim ayı) kadar ilgili kuruma başvurulması gerekmektedir.

Bu başvuru tarihi, işletme kayıtlarının düzeltilmesi için üçüncü ayın (Kasım ayı), Varlık Barışı için ise 2016 yılı sonuna (Aralık ayı) kadar devam edecektir.

4) Yİ-ÜFE tutarının hesaplanması ve Hesaplamada Kullanılacak Yİ-ÜFE Tablosu 

Yİ-ÜFE tutarı; gecikme cezası, gecikme zammı, gecikme faizi gibi fer'i alacaklar için esas alınan hesaplama yöntemi kullanılarak hesaplanacaktır.

Yİ-ÜFE tutarının hesaplanmasında; gecikme faizi ve gecikme zammının hesaplama yöntemi ve hesaplama süreleri değiştirilmeyecek, sadece aylık gecikme zammı/gecikme faizi oranı yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları kullanılacaktır.

Bu hesaplamalarda ilk aya ilişkin esas alınacak Yİ-ÜFE aylık değişim oranı, alacağın vadesinin rastladığı ay için açıklanmış olan oran olacaktır. Alacağın vade tarihlerinin ayın son günlerine rastladığı hallerde de Yİ-ÜFE aylık değişim oranı vade tarihinin rastladığı aydan başlamak suretiyle hesaplanacaktır.

Aşağıda hesaplamada kullanılacak Yİ-ÜFE tablosuna yer verilmiştir.

Bir önceki aya göre değişim oranı (%) 

Örneğin, 10/1/2016 vadeli bir verginin Kanunun yayımlandığı tarih olan 19/08/2016 tarihi itibarıyla ödenmemiş olması halinde, bu vergiye % 10.2203 oranında hesaplanması gereken gecikme zammı yerine toplam Yİ-ÜFE oranı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

Yukarıdaki tablodan anlaşılacağı üzere, bu örnek kapsamında Kanun’dan yararlanması durumunda %10,2203 oranında hesaplanması gereken gecikme zammı yerine toplam %3,433 Yİ-ÜFE oranı hesaplanacaktır.

B) KESİNLEŞMİŞ ALACAKLAR

6736 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde kesinleşmiş alacaklara ilişkin hükümler yer almaktadır.

Kanun kapsamında bir alacağın kesinleşmiş olarak kabul edilmesi için 19 Ağustos 2016 tarihi itibarıyla;  

• İlk derece yargı mercileri nezdinde dava açma süresi geçmiş,
• İtiraz/istinaf veya temyiz süreleri geçmiş,
• İdari para cezalarına ilişkin idari yaptırım kararlarına karşı dava açma süresi geçmiş
• Uzlaşma hükümlerinden yararlanma süresi geçmiş veya uzlaşılmış

olması gerekmektedir.

Buna göre kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılmasında ödenecek ve silinecek kamu alacakları aşağıdaki şekilde olacaktır. 

Bu madde hükmünden yararlanmak isteyen borçluların maddede belirtilen şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları gerekmektedir.

Notlar:

• 19/08/2016 tarihi itibariyle ihtirazi kayıtla beyan edilmiş ancak ödenmemiş vergiler, dava konusu yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın Kanunun kesinleşmiş alacaklara ilişkin 2 nci maddesi kapsamında yapılandırılabilecektir. Bu takdirde, ihtilafa ilişkin yargı mercilerince verilmiş kararlar dikkate alınmadan mükelleflerin beyanı üzerine tahakkuk eden tutar esas alınarak Kanun hükmünden yararlanılacaktır.
• 19/08/2016 tarihinden önce Vergi Usul Kanunu’nun uzlaşma hükümlerinden yararlanılması üzerine kesinleşmiş; ancak henüz ödeme süresi geçmemiş borçlular, uzlaşma sonucu tahakkuk eden vergi ve ceza tutarları ile hesaplanan gecikme faizleri dikkate alınarak Kanun hükümlerinden yararlanabileceklerdir.
• 2016 yılında tahakkuk eden ve 19/082016 tarihine kadar ödenmemiş olan geçici vergilere bağlı gecikme faizi ve gecikme zamları yerine bu Kanunun yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ödenmek suretiyle yapılandırma imkânından yararlanılabilecektir.
  
  Buna göre, 2016 yılı birinci geçici vergi 30/6/2016 tarihinden önce tahakkuk ettiğinden, bu döneme ilişkin ödenmemiş geçici vergi borcu için bu imkandan yararlanılabilecektir.

C) KESİNLEŞMEMİŞ VEYA DAVA SAFHASINDA BULUNAN ALACAKLAR

Bu Kanunun 3 üncü maddesinde kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklara ilişkin hükümler yer almaktadır.

Bu alacaklar aşağıdaki gibi 3 ana başlık altında toplanmaktadır.

• Vergi mahkemesinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ikmalen, re’sen veya idarece yapilmiş vergi tarhiyatlari ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar
• Temyiz veya itiraz/istinaf süreleri geçmemiş ya da itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya bu yola başvurulmuş olan ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar
• Uzlaşma aşamasında bulunan tarhiyatlar.

1) Vergi mahkemesinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş olan ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar

Vergi mahkemesinde dava açılmış ya da dava açma süresi henüz geçmemiş ise; 

2) İtiraz/istinaf veya temyiz süreleri geçmemiş ya da itiraz veya temyiz yoluna başvurulmuş ya da karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya bu yola başvurulmuş olan ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergilerine ilişkin tahakkuklar

Bu aşamada Kanun; en son kararın Terkin, Tasdik veya Tadilen Tasdik ve Bozma Kararı olması sonucuna göre farklı imkanlar sunmaktadır.

Kanunda geçen ve alacakların tespitinde esas alınacak olan “en son karar” ifadesi tarhiyata/tahakkuka ilişkin verilen ve Kanun’un yayımı tarihinden önce taraflardan birine tebliğ edilmiş olan karardır. İdareye tebliğ edilip, mükellefe tebliğ edilmemesinin veya tam tersi durumun herhangi bir önemi bulunmamaktadır.

2.1 Vergi Mahkemesi Tarhiyatı Terkin Etmişse

 2.2 Vergi Mahkemesi Tarhiyatı Tasdik Etmişse

2.3. Danıştay veya bölge idare mahkemesi bozma kararı vermişse 

2.4. Kısmen onama, kısmen bozma kararı verilmişse

Kısmen onama kısmen bozma kararı verilmişse; onanan kısım için “tasdik kararı”, bozulan kısım için “bozma kararı” hükümleri geçerli olacaktır.

3) Uzlaşma aşamasında

Burada kastedilen “Uzlaşma” tarhiyat sonrası uzlaşma safhasıdır. Tarhiyat öncesi uzlaşma aşamasındakiler inceleme safhası kapsamındadır. 

4) Yapılmış ödemenin mahsubu ve iade

Kanunun yayımlandığı tarihten önce ödeme yapılmış olması durumunda; 

• Vergi mahkemeleri nezdinde dava devam ederken tahakkuk etmeyen vergilerin, Kanunun yayım tarihinden önce ödenmiş olması halinde,
• İlk derece mahkemesince verilen tasdik kararının üst yargı organınca bozulması üzerine, vergilerin Kanunun yayım tarihinden önce ödenmiş olması halinde

Ödenmiş tutar, yapılandırılma sonucunda hesaplanan vergi ve Yİ-ÜFE tutarından mahsup edilecek; kalan tutar, bu Kanunun 10 uncu maddesi gereğince red ve iade edilecektir.

Ç) İNCELEME VE TARHİYAT SAFHASİNDA BULUNAN VERGİLER

D) PİŞMANLIKLA VEYA KENDİLİĞİNDEN YAPILAN BEYANLAR

Bu Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar (Ekim Ayı);  

• VUK’nun 371’inci maddesine göre pişmanlıkla veya 30/4 üncü maddesine göre kendiliğinden verilen beyannameler
• 4458 sayılı Kanuna ve ilgili diğer kanunlara göre tahakkuku ve tahsili gerektiği halde beyan edilmeyen aykırılıklara ait gümrük vergileri ile faizleri

ile

2016 yılına ve daha önceki dönemlere ilişkin olarak bu Kanunun kapsadığı dönemlere ilişkin olarak bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar (Ekim Ayı) bildirilen daha önce bildirilmemiş veya eksik bildirilmiş emlak vergisi

bu kapsamdadır. 

E) ÖDEME PLANI

1) İlk taksit ödeme süresi içerisinde tamamen ödenmesi

Bu Kanun hükümlerine göre hesaplanan tutarın; 

• İlk taksit ödeme süresi içerisinde tamamen ödenmesi hâlinde, bu tutara 19/08/2016 tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmayacaktır.
• İlk taksit ödeme süresi içerisinde tamamen ödenmesi hâlinde, fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarı (bu Kanunun 4 üncü maddesine göre fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile birlikte hesaplanan gecikme faizi dâhil) üzerinden ayrıca %50 indirim yapılacaktır.

2) Taksitle ödeme yapılması

Taksitle yapılacak ödemelerinde ilgili maddelere göre belirlenen tutar;

1) 6 eşit taksit için (1,045),

2) 9 eşit taksit için (1,083),

3) 10 iki eşit taksit için (1,105), 

4) 18 eşit taksit için (1,15),

katsayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacaktır. Bu Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçlulara tercih ettikleri taksit süresine uygun ödeme planı verilecektir. Ancak, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması hâlinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecektir.